Zewsząd straszą recesją – jak się na nią przygotować?

UKRAINA

1. ROSJA ZBANKRUTOWAŁA TECHNICZNIE – CO TO OZNACZA?

Pierwszy raz od ponad stu lat Rosja nie spłaciła zagranicznego długu. Mowa o 100 mln dolarów odsetek od dwóch obligacji rządowych w dolarach i euro, których nie mogła uregulować… przez sankcje. Tym samym Rosja stała się technicznym bankrutem. Niestety, formalnie ten fakt nie ma dla niej właściwie żadnych konsekwencji, bo z tym statusem może nadal funkcjonować. Brak spłaty długu Federacji Rosyjskiej odczują za to europejskie banki, zwłaszcza w Niemczech i we Włoszech. To właśnie one kupowały od niej najwięcej papierów wartościowych.

Piotr Kuczyński, analityk Domu Inwestycyjnego Xelion zwraca uwagę na to, że rynki całkowicie zlekceważyły techniczne bankructwo Rosji. Na tej podstawie ocenia, że nałożone na Rosję sankcje są nieskuteczne. Podobnie było w przypadku innych gospodarek autorytarnych (Kuba, Wenezuela, Iran). Chociaż wszystkie te kraje ucierpiały w wyniku nałożonych na nie sankcji, wciąż istnieją i ściśle kontrolują społeczeństwo. 

Więcej informacji: https://www.money.pl/gospodarka/fasadowe-bankructwo-rosji-praktycznie-nie-rodzi-zadnych-skutkow-dla-tego-kraju-6784333444954688a.html 

WIADOMOŚCI GOSPODARCZE

2. KOLEJNE ZMIANY W POLSKIM ŁADZIE – CO ZMIENIA SIĘ OD LIPCA?

Wraz z kolejnymi poprawkami do poprawek Polskiego Ładu zmieni się kilka rzeczy.

• Obniżka stawki podatku dochodowego z 17 proc. do 12 proc.
• Nowa kwota zmniejszająca podatek. Teraz będzie to 3600 zł rocznie. Ministerstwo Finansów zaznacza, że niektórzy podatnicy zapłacą od lipca wyższe zaliczki na PIT, ale na koniec roku podatkowego większość z nich wyjdzie na plus. 
• Likwidacja ulgi dla klasy średniej. Ci, którzy z niej korzystali, mają odczuć większe korzyści z obniżki stawki podatku dochodowego.
• Likwidacja odraczania zaliczek. Pracodawcy i zleceniodawcy nie będą musieli odprowadzać odroczonych zaliczek ani dwukrotnie obliczać ich wysokości.
• Możliwość zmiany opodatkowania na skalę podatkową dla przedsiębiorców, którzy rozliczają się ryczałtowo i liniowo.
• Częściowe odliczenie składki zdrowotnej dla przedsiębiorców na ryczałcie, podatku liniowym i karcie podatkowej. 
• „Hipotetyczny podatek należny za 2022 rok”. Dla podatników, którym przysługiwałaby ulga dla klasy średniej, urząd skarbowy obliczy „hipotetyczny podatek należny za 2022 r.” według stanu prawnego sprzed lipcowych zmian. Jeśli okaże się, że ktoś na likwidacji ulgi dla klasy średniej miałby jednak stracić, zostanie rozliczony według wcześniejszych, korzystniejszych zasad i otrzyma wyrównanie na takich samych zasadach, na jakich wypłacany jest zwrot podatku.
• Rozliczenie z dzieckiem dla samotnych rodziców.
• Wyższy limit przy uldze na dziecko.
• Zasiłek macierzyński wliczany do ulg. 

Więcej informacji: https://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/8433952,polski-lad-2-0-od-1-lipca-2022-zmiany-pit-12-samotni-rodzice.html

3. WIELKIMI KROKAMI DO USA PUKA RECESJA

Poziom konsumpcji w Stanach Zjednoczonych miał do tej pory największy wpływ na gospodarkę. W ciągu ostatnich kilku lat obywatele dostawali czeki, dzięki którym mogli kupować jeszcze więcej, by dalej napędzać gospodarkę. Od niedawna rozdawnictwo mocno wyhamowało, a Amerykanom brakuje pieniędzy. Wysokie ceny energii elektrycznej i żywności również odbijają się na ich portfelach. Indeks nastrojów konsumenckich spada – i nic w tym dziwnego. Zaskakujące jest jednak to, że jest on na najniższym poziomie od czasu prowadzenia statystyk, czyli od 70 lat. 

Nastroje konsumenckie to jednak tylko jeden z powodów, przez który w USA coraz częściej mówi się, że do USA nadchodzi recesja. Według ekspertów recesja jednak nie nadchodzi, tylko… już jest. 

Świadczy o tym kilka innych wskaźników:

Krzywa dochodowości

Najskuteczniejszy wskaźnik ostrzegający przed recesją w USA. Z wyprzedzeniem kilku do kilkunastu miesięcy zapowiadała 7 ostatnich recesji w Stanach Zjednoczonych. Aktualnie krzywa jest odwrócona, co oznacza, że inwestorzy nie są przekonani co do stabilności rynku.

Poziom 8,6% to najgorszy odczyt od 41 lat. Niebieska linia to inflacja wyliczana za pomocą metodologii z lat 80., która jest już nieaktualna, ale pokazuje skalę zmian.

Ceny paliw

Tutaj krótkie podsumowanie – tak drogo nie było jeszcze nigdy.

Efektem sytuacji gospodarczej w USA jest przede wszystkim dalsze zadłużanie się obywateli (tylko w kwietniu zadłużenie na kartach kredytowych wzrosło o 20%!). A bessa dopiero się zaczęła…

Więcej informacji: https://independenttrader.pl/bessa-juz-jest-recesja-bedzie-za-moment.html

4. PREZESI POLSKICH BANKÓW OSTRZEGAJĄ PRZED WIELKIM KRYZYSEM

Scenariusze dla gospodarki i sektora finansowego na najbliższy czas są albo złe, albo bardzo złe. Eksperci, którzy wzięli udział w Europejskim Kongresie Finansowym, prognozują silne osłabienie wzrostu gospodarki i wysoką inflację, a jako największe zagrożenie wskazują stagflację.

Część ekonomistów jest zdania, że gospodarkę może spotkać kryzys podobny do tego z lat 70. XX wieku. Wtedy wojna na Bliskim Wschodzie spowodowała kryzys paliwowy, a później globalną recesję. Czy teraz może być podobnie? Cóż, taki scenariusz nie musi się zrealizować, ale może. I warto mieć tego świadomość. 

Więcej informacji: https://www.money.pl/banki/nadchodzi-wielki-kryzys-prezesi-bankow-ostrzegaja-tego-jeszcze-nie-bylo-6779729562082016a.html 

5. RZĄD CHCE USUNĄĆ UNIJNE OGRANICZENIA WYDATKÓW BUDŻETOWYCH

Do tej pory dopuszczalne wydatki z budżetu państwa ograniczał cel inflacyjny NBP, który wynosi 1,5-3,5 proc. Ceny rosną jednak znacznie szybciej – w maju podwyżki w skali roku wyniosły blisko 14 proc. 

Rząd planuje znieść to ograniczenie i zastąpić cel inflacyjny wskaźnikiem prognozowanej, rzeczywistej inflacji. 

Co ta zmiana oznaczałaby w praktyce? Jeszcze większą swobodę w wydawaniu pieniędzy z budżetu państwa. Wszystko oczywiście pod hasłem „kontynuowania niezbędnych działań związanych z łagodzeniem gospodarczych skutków rosyjskiej agresji na Ukrainę”.

Więcej informacji: https://www.money.pl/gospodarka/rzad-chce-zastapic-cel-inflacyjny-nbp-nowym-wskaznikiem-umozliwi-to-wieksze-wydatki-6779693644593888a.html 

6. PRZED NAMI SPOWOLNIENIE GOSPODARCZE I ZACISKANIE PASA

Minister finansów podczas Europejskiego Kongresu Finansowego w Sopocie powiedziała, że najbliższe lata będą trudne dla polskiej gospodarki. Przyznała również, że w wolniejszym wzroście gospodarczym widzi szansę na walkę z inflacją. 

A co z zaciskaniem pasa? Minister finansów zapewniła, że nie ma mowy o likwidacji już działających programów społecznych. Jest za to mowa o tym, że rząd ma ostrożniej podchodzić do nowych wydatków. Pożyjemy, zobaczymy…

Więcej informacji: https://businessinsider.com.pl/gospodarka/minister-finansow-zapowiada-zaciskanie-pasa-przed-nami-spowolnienie-gospodarcze/3yq5l4z 

7. 8 PROC. ROCZNIE DLA INWESTORÓW, KTÓRZY KUPILI RZĄDOWE OBLIGACJE – JAK TO SIĘ MOŻE SKOŃCZYĆ?

Oprocentowanie obligacji skarbowych jest na takim poziomie, że państwo musi płacić za nie już 8 proc. w skali roku.

Maciej Samcik z bloga Subiektywnie o finansach pisze, że w budżecie państwa na 2022 rok, który wynosi 550 mld zł, przewidywane koszty obsługi długu wynoszą 26 mld zł odsetek. Tymczasem już wiadomo, że w tym roku będzie to 50 mld zł, a w przyszłym – 70–80 mld zł! Czy w takiej sytuacji – i czy w ogóle – państwo może się tak zadłużać?

Limit długu publicznego, którego nie powinniśmy przekraczać, to 60 proc. PKB brutto. Ile wynosi obecny dług Polski? Mniej więcej właśnie tyle (część ukrywa się Banku Gospodarstwa Krajowego i Polskim Funduszu Rozwoju). W porównaniu do całej Europy – nie jest tak źle, ale jeśli chodzi o zadłużenie krajów spoza strefy euro – Polska jest na 3. miejscu. 

Dla przypomnienia – dług Grecji w latach 80. wynosił 50 proc. PKB, ale zaczął szybko rosnąć „dzięki” populistycznym rządom, które wprowadziły szereg nowych świadczeń socjalnych. Były to między innymi trzynaste i czternaste emerytury i niższy wiek emerytalny. Jak to się skończyło – wszyscy wiemy.

Gdyby Polska miała zbankrutować, nasz kraj mógłby liczyć na wsparcie finansowe UE tak samo jak Grecja. Trzeba jednak pamiętać, że koszt tej pomocy istnieje, a zapłacą go najbiedniejsi. 

Więcej informacji: https://subiektywnieofinansach.pl/czy-dlug-publiczny-mozna-zaciagac-bez-limitu/

KREDYTY HIPOTECZNE

8. WAKACJE KREDYTOWE BĘDĄ SZOKIEM DLA BANKÓW

NBP szacuje, że wakacje kredytowe będą kosztować banki 20 mld zł. Prezes Banku Millennium Joao Bras Jorge mówi, że będą one miały wpływ na zdolność systemu bankowego do finansowania gospodarki i polskich konsumentów.

Uważa również, że brakuje w nim kryterium socjalnego, np. procentu dochodów, jaki pochłania rata kredytu mieszkaniowego, minimalnego dochodu uprawniającego do udziału w programie czy wielkości nieruchomości. Krokiem w dobrą stroną byłoby jego zdaniem kryterium przeznaczania na ratę ponad 50 proc. dochodu. 

Joao Bras Jorge uważa również, że RPP zaczęła podwyżki stóp procentowych za późno, w dodatku ze zbyt niskich poziomów. Krytykuje również wysokość podwyżek i tempo ich wprowadzania. „W maju 2020 r. ostatnia pandemiczna obniżka stóp o 0,4 pkt proc. do 0,1 proc. była niepotrzebna, bo widać było, że konsumpcja była wciąż na wysokim poziomie nawet pomimo lockdownu” – powiedział w rozmowie z dziennikarzem Business Insider Polska. 

Cała rozmowa do przeczytania tutaj: https://businessinsider.com.pl/gospodarka/makroekonomia/prezes-banku-millennium-o-sytuacji-kredytobiorcow-szukamy-czegos-co-nie-istnieje/6n54r4b

9. KONIEC WIBOR-U – PERSPEKTYWY DLA ŚWIATA FINANSÓW

W kwietniu premier Morawiecki zapowiedział likwidację stawki WIBOR w kredytach mieszkaniowych. Ten krok miał przynieść kredytobiorcom spore oszczędności. Niestety, jak to zwykle bywa z obietnicami – łatwiej powiedzieć, niż zrobić. Zwłaszcza gdy obietnice mają daleko idący wpływ na różne aspekty funkcjonowania sektora finansowego, inwestorów i… samych kredytobiorców. 

Nowe wskaźniki mają pokazywać, jak zmieniały się transakcje w MINIONYCH trzech miesiącach. WIBOR 3M pokazuje zaś oczekiwania dotyczące stóp procentowych w ciągu NADCHODZĄCYCH trzech miesięcy.

W przypadku nowych wskaźników mielibyśmy poznawać oprocentowanie za dany okres na końcu tego okresu, a nie na początku, jak w przypadku WIBOR. Czy to nie brzmi absurdalnie?

Maciej Samcik z bloga Subiektywnie o finansach szczegółowo wyjaśnia jeszcze kilka innych rzeczy, które trzeba wiedzieć o konsekwencjach, jakie niosą zmiany zapowiedziane przez premiera. Warto przeczytać cały tekst, żeby mieć szerszy ogląd sytuacji.

Więcej informacji: https:///subiektywnieofinansach.pl/nowe-wskazniki-referencyjne-wywroca-rynek-finansowy/

10. CZARNE CHMURY NAD OSOBAMI, KTÓRE CHCIAŁYBY KUPIĆ NIERUCHOMOŚĆ NA KREDYT

Wakacje kredytowe cieszą zadłużonych, mogą jednak być ciosem dla tych, którzy chcieliby wnioskować o kredyt hipoteczny. Wakacje kredytowe mogą kosztować banki nawet 20 mld zł. Przynajmniej część z tych kosztów będą chciały przerzucić na klientów. Jeśli marże kredytów wzrosną, o kredyt hipoteczny będzie jeszcze trudniej niż teraz. 

Przy rosnących stopach procentowych banki obniżają swoje marże, żeby zachęcić klientów do korzystania z oferty kredytów. A że marża przez cały okres kredytowania jest taka sama, czas podwyżek stóp procentowych może być korzystny dla nowych kredytobiorców.

Niskie marże to jednak nikłe pocieszenie, bo podwyżki stóp procentowych wywindowały oprocentowanie hipotek prawie trzykrotnie. W ostatnich miesiącach zdolność kredytowa mocno spadała – najwyższy spadek miał miejsce w kwietniu, kiedy to przykładowa rodzina mogła pożyczyć 23% mniej niż miesiąc wcześniej.  

Więcej informacji: https://heritagere.pl/analizy/przez-rzadowy-pakiet-o-kredyt-moze-byc-trudniej/158

11. MIESZKANIE BEZ WKŁADU WŁASNEGO – NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

Na stronie Ministerstwa Rozwoju i Technologii pojawiły się już informacje o programie Mieszkanie bez wkładu własnego. 

Procedura wnioskowania o kredyt będzie zależeć od banku, który kredytu udziela. Jest to bowiem taki sam kredyt hipoteczny jak kredyt udzielany z wkładem własnym, tyle że zamiast wnieść wkład własny, trzeba przedstawić dokumenty potwierdzające spełnianie warunków do skorzystania z programu.

Jakie są główne założenia programu?

• Możliwość objęcia gwarancją części kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup mieszkania. Część kredytu objęta gwarancją może stanowić nie mniej niż 10% i nie więcej niż 20% nieruchomości. Uzyskanie gwarancji zastępuje wymóg wniesienia wkładu własnego.
• Spłata rodzinna łączy się z gwarantowanym kredytem mieszkaniowym. Będzie ona przysługiwać, jeśli w czasie spłaty w gospodarstwie domowym pojawi się drugie albo kolejne dziecko (20 tys. zł w przypadku drugiego i 60 tys. zł w przypadku trzeciego i kolejnego dziecka).
• Kredyt będzie udzielany wyłącznie w złotówkach, na minimum 15 lat.
• Gwarantowanych kredytów mieszkaniowych będą udzielać banki, które zawrą w tym zakresie umowę z BGK.

FAQ z odpowiedziami na najczęściej zadawane pytania o program znajduje się na stronie: https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/mieszkanie-bez-wkladu-wlasnego

NIERUCHOMOŚCI

12. TRUDNY ROK DLA RYNKU NIERUCHOMOŚCI

Kwietniowa rekomendacja KNF (obowiązek dodawania 5 pp. buforu do obecnej wysokości stopy procentowej, która rośnie z każdym posiedzeniem RPP) mocno ograniczyła Polakom możliwość otrzymania kredytu hipotecznego. Z danych BIK wynika, że po tej zmianie, w maju 2022 r., liczba wnioskujących o kredyt, spadła o prawie 52% w porównaniu z majem 2021 roku. 

Popyt na kredyty hipoteczne wciąż będzie spadał, bo pierwszych obniżek stóp procentowych można się spodziewać pod koniec 2023 roku lub na początku 2024 roku. Sytuację może poprawić jedynie złagodzenie rekomendacji KNF, o którą wnioskuje Polski Związek Firm Deweloperskich. PZFD uważa, że wymóg 5 pp. buforu jest zbyt wysoki i przesadnie hamuje popyt na mieszkania. Apeluje o zmniejszenie go do 3 pp., a dla kredytów ze stałym oprocentowaniem – do 1 pp.

Więcej informacji: ​​https://strefabiznesu.pl/kupno-mieszkania-gdy-inflacja-i-wysokie-stopy-co-oznacza-kryzys-na-rynku-dla-planujacych-kupno-domu-lub-mieszkania-28062022/ar/c3-16451743