Jak zbudować zdolność kredytową – 7 skutecznych sposobów

Zanim zdecydujesz się na kredyt – hipoteczny, inwestycyjny czy konsumpcyjny – bank ma obowiązek sprawdzić Twoją zdolność kredytową. Wbrew pozorom nie zależy ona tylko od Twoich dochodów. Co jeszcze bank bierze pod uwagę badając zdolność kredytową? Jak zbudować zdolność kredytową?

Zawsze i wszędzie płacisz kartą. Wolisz rozliczać się z pracodawcą za pomocą umowy o dzieło, a nie o pracę, żeby uniknąć zbędnych kosztów. Boisz się porozmawiać o podwyżce. Masz dochody, z których nie rozliczasz się w PIT-cie. Żyjesz trochę na wariata – jesteś szczęśliwy, ale finansowa sfera Twojego życia nie jest uporządkowana. Do teraz nie stanowiło to problemu.

Właśnie zdecydowałaś się na zaciągnięcie kredytu na mieszkanie, dom lub dużą inwestycję. Składasz w banku wniosek o kredyt, a ten zostaje odrzucony ze względu na słabą zdolność kredytową. Jak to?!

Od teraz potrzebujesz minimum pół roku, by uporządkować swoje życie finansowe. Zastanawiasz się jak zbudować zdolność kredytową? Zapraszam do wpisu, w którym dzielę się teorią oraz osobistymi doświadczeniami z pracy z moimi klientami.

Co to jest zdolność kredytowa?

Pożyczając komuś pieniądze oceniasz, jaka jest szansa na ich zwrot. Jest to wypadkowa własnych obserwacji i kryteriów (obiektywnych i subiektywnych). Bank jest mniej przypadkowy – ma swoją listą kryteriów, które należy spełnić, by otrzymać wnioskowane finansowanie, a proces oceny jest złożony, o czym zaraz się przekonasz.

Dlaczego bank Cię prześwietla? Ponieważ nakazuje mu to prawo bankowe. Udzielając kredytu, bank ma obowiązek sprawdzić zdolność kredytobiorcy do spłaty kredytu wraz z odsetkami w danym okresie na jaki chce się zadłużyć.

Zdolność kredytowa określa maksymalną kwotę, którą może udzielić Ci bank i którą jesteś w stanie spłacić wraz z odsetkami w określonym czasie w ocenie banku.

Analizuje nie tylko Twoje dochody. Sprawdza również Twój scoring w BIK-u (Biurze Informacji Kredytowej) oraz czy figurujesz w KRD (Krajowy Rejestr Dłużników) lub na giełdach długów. A wszystko po to, by dokładnie określić czy jesteś w stanie oddać zadłużenie w terminie. Oprócz zdolności, bank sprawdza również historię kredytową.

W jaki sposób bank sprawdza i jak wylicza Twoją zdolność kredytową?

Lista kryteriów banku jest nie tylko długa, ale przede wszystkim różnorodna. Każdy bank ma własny system wyliczania zdolności kredytowej oraz wytyczne do poszczególnych form zatrudnienia. Dlatego starając się o kredyt w kilku instytucjach trzeba być zabezpieczonym na każdym froncie.

Podstawowy mechanizm wyliczenia zdolności kredytowej to zsumowanie wszystkich dochodów wszystkich kredytobiorców, odjęcie wszystkich zobowiązań wszystkich kredytobiorców – uzyskany wynik podzielony na wszystkich kredytobiorców to czysty dochód, na podstawie którego wyliczana jest zdolność kredytowa. Dochodzą do tego jednak jeszcze inne czynniki, które opisuję niżej.

Forma zatrudnienia i wymogi czasowe do zaakceptowania danego źródła dochodu:

• umowa o pracę na czas nieokreślony – w niektórych bankach wystarczy być zatrudnionym od 3 miesięcy, by starać się o kredyt, w innych jest wymóg 6 miesięcy zatrudnienia
• umowa o pracę na czas określony – zatrudniony powyżej 6 miesięcy + okres obowiązywania obecnej umowy na kolejne 6 miesięcy. Niektóre banki akceptują też aneksy i promesy przedłużające umowę
• premie i dodatki – każdy bank liczy je inaczej. Pensja podstawowa jest brana pod uwagę w 100%, a premie w 50%, 10% lub wcale, ponieważ jest to dochód uznaniowy,
• umowa o dzieło lub zlecenie – banki biorą je pod uwagę, ale pod warunkiem, że są regularne i przedłużane (co miesiąc lub dwa miesiące) przez minimum 12 ostatnich miesięcy u tego samego zleceniodawcy, wynagrodzenie musi wpływać na konto bankowe,
• działalność gospodarcza – prowadzona od min. 12 miesięcy, najlepiej gdy rozliczony jest pełny rok podatkowy. Są jednak banki, które wymagają 24 lub nawet 30 miesięcy prowadzenia firmy,
• kontrakt (marynarski, menadżerski, żołnierski) – służby mundurowe mogą liczyć na specjalne oferty od banków, kontrakty menadżerskie są akceptowane od minimum kilku miesięcy od daty ich zawarcia,
• dochód z zagranicy – uwzględniany tylko jeżeli jest dochodem z tytułu umowy o pracę, która musi pod podpisana od min. 12 miesięcy. Musisz pamiętać, że kredyt udzielany jest walucie, w której zarabiasz (euro, funt brytyjski, frank szwajcarski). W takich sytuacjach bank wymaga również wyższego wkładu własnego niż przy kredycie w złotówkach – wynosi on zazwyczaj 30-40% wnioskowanej kwoty lub wartości nieruchomości,
• renta lub emerytura – można starać się o kredyt już po pierwszym miesiącu pobierania świadczenia,
• przychód z najmu nieruchomości – wpływ od min. 12 miesięcy, dodatkowo należność musi wpływać na konto bankowe, a dochód musi być legalny, czyli rozliczony w PIT-cie,
• mianowanie lub powołanie – możliwe w firmach czy fundacjach, musi trwać od min. 3 miesięcy, ale bank może wymagać dłuższego stażu (nawet do 12 m-cy), jeżeli mianowałeś lub powołałeś się sam we własnej firmie,
• urlop macierzyński – jest to urlop płatny, więc bank weźmie go pod uwagę przy wyliczaniu zdolności kredytowej, ale oczywiście taką kwotę, jaka jest przelewana z ZUS-u (80% pensji)
• urlop macierzyński z działalności gospodarczej – niestety banki w ogóle nie biorą tego świadczenia do zdolności kredytowej
• urlop wychowawczy – jest to urlop bezpłatny, dlatego nie jest uwzględniany przez bank,
• zmiana pracy – minimalny wymagany okres zatrudnienia w nowej pracy to 3 miesiące.
• zatrudnienie w swojej spółce – niezależnie od tego, czy wypłacasz sobie środki z umowy o pracę, zlecenia, mianowania czy dywidendy, bank będzie wymagał 12 miesięcy historii wypłat na konto oraz odpowiedniej kondycji finansowej spółki (nie może być na minusie za poprzedni rok podatkowy)

Nie wszystkie dochody bank bierze pod uwagę wyliczając zdolność kredytową. Oto lista tzw. wyłączonych źródeł dochodu:

• zasiłki dla bezrobotnych
• alimenty
• stypendia
• zasiłki opiekuńcze
• pensje za okres próbny
• renta na czas określony
• dieta pracownicza
• dodatek mieszkaniowy
• dodatek socjalny
• wynagrodzenie dla opiekunów osób starszych i niepełnosprawnych oraz dzieci
• nieudokumentowane dochody

Jak bank weryfikuje Twoje dochody?

Bank ma kilka sposobów, by sprawdzić prawdziwość Twoich zadeklarowanych dochodów i bardzo chętnie je wykorzystuje. Może skorzystać ze wszystkich możliwości lub tylko z wybranych – to zależy od jego wewnętrznego systemu oceny zdolności kredytowej. Niemniej, bądź gotowy na okazanie takich dowodów, jak:

• zaświadczenie o zatrudnieniu od pracodawcy na aktualnym druku bankowym (nie pobieraj ich z internetu, bo mogą być nieaktualne!)
• historia wpływów wynagrodzenia na konto bankowe, albo pełne wyciągi z ostatnich 3 lub 6 miesięcy
• zaświadczenie z ZUS-u o podstawie naliczanych składek
• telefon do pracodawcy w celu potwierdzenia warunków zatrudnienia
• PIT za zeszły rok podatkowy

Co jeszcze ma wpływ na wysokość Twojej zdolności kredytowej?

Jak wielokrotnie już wspomniałem, każdy bank ma własny system oceny zdolności kredytowej. Jednak analizując poniższe elementy Twojego życia finansowego będziesz w stanie zobaczyć i ocenić nad czym musisz jeszcze popracować, chcąc mieć wysoką zdolność na zaciągniecie kredytu.

Czynniki wpływające na zdolność kredytową to:

• forma zatrudnienia – najlepiej, gdy jest to umowa o pracę na czas nieokreślny,
• zawód lub zajmowane stanowisko – im wyższe, tym bardziej wiarygodny jesteś dla banku, osoby wykonujące tzw. wolny zawód również są oceniane inaczej,
• wysokość uzyskiwanych dochodów – tu zasada jest prosta: im wyższe, tym lepiej,
• kim jest Twój pracodawca – międzynarodowa korporacja czy firma krzak działająca od wczoraj?
• historia kredytowa – wszystko o budowaniu dobrej historii kredytowej przeczytasz w moim wpisie na ten temat,
• koszty stałe gospodarstwa domowego – bank analizuje wysokość Twoich wydatków, wysokość kosztów stałych, a nawet liczbę samochodów, warto utrzymywać je na niskim i stałym poziomie,
• staż pracy – im dłuższy, tym lepiej,
• zobowiązania, jak alimenty, długi, pożyczki, karty kredytowe, debety na koncie bankowym
• inne, np. relacje z obecnym i poprzednim pracodawcą, liczba dzieci itp. – analityk bankowy nie cofnie się przed sprawdzeniem Twoich profili w sieciach społecznościowych (Facebook, LinkedIn itp.), by jeszcze lepiej ocenić Twój „styl życia”.

Jak poprawić zdolność kredytową? Poznaj 7 sposobów!

Nie zawsze nasza zdolność kredytowa jest odpowiednia dla banku. Dotyczy to przede wszystkim osób młodych, rozpoczynających nie tylko karierę, ale również wspólne życie. Są jednak sposoby na poprawę Twojej zdolności kredytowej. Oto one:

1) Dołącz drugą osobę do kredytu

W przypadku osób młodych bank może wymagać dołączenia drugiego kredytobiorcy, np. rodziców czy teściów. Łącznie o kredyt może wnioskować nawet 6 osób. Z czasem można odłączyć kolejnych kredytobiorców.

2) Spłać wszystkie zobowiązania i zbuduj dobrą historię kredytową

To absolutna podstawa! O tym, jak to zrobić w pięciu prostych krokach, przeczytasz w moim wpisie o historii kredytowej.

3) Zwiększ wynagrodzenie albo inne dochody

Przygotowanie do kredytu to dobry argument do negocjacji podwyżki z obecnym pracodawcą. Pamiętaj, że chęć wzięcia kredytu nie jest dla Twojego szefa argumentem – warto wskazać osiągnięcia w pracy i na ich podstawie negocjować awans.

4) Wlicz premie i dodatki do wynagrodzenia podstawowego

Jeśli pracodawca nie chce zwiększyć wynagrodzenia, to może wypłacać je w całości, zamiast w rozbiciu na pensję podstawową i premie. To zwiększy Twoją zdolność kredytową.

5) Zwiększ wkład własny

Oszczędzanie na wkład własny zmniejsza wysokość kredytu, a tym samym i wymaganą zdolność kredytową. Jeśli nie masz możliwości odłożenia wystarczającej kwoty, to może wsparcie od rodziny będzie odpowiednim rozwiązaniem?

6) Rozważ intercyzę z małżonkiem…

Przestępując do kredytu wspólnie z małżonkiem bank liczy zdolność sumując Wasze dochody oraz zobowiązania. Jeśli jedna osoba nie pracuje albo ma wysokie raty kredytów, to intercyza może pozwolić na zaciągnięcie kredytu dla osoby, z wyższą zdolnością indywidualną.

 7) …albo ślub z partnerem 😉

jeżeli panujesz wziąć kredyt mieszkaniowy ze swoim partnerem, warto rozważyć ślub. W przypadku małżonków koszty gospodarstwa domowego są mniejsze (bo liczone jako jedno) niż w przypadku dwóch osób nie powiązanych ze sobą w żaden sposób (dla banku są to wtedy dwa osobne gospodarstwa domowe, czyli 2x wyższe koszty).

Jak sprawdzić zdolność kredytową?

Zacznijmy od przepisów. Według zaleceń Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) wysokość rat kredytowych nie powinna przekroczyć 50% Twojego miesięcznego dochodu netto. Jeżeli zarabiasz więcej niż średnia krajowa (powyżej 3,9 tys. netto), koszt raty może sięgać 65% miesięcznego dochodu netto.

Tak wygląda teoria. A praktyka? Na cóż, tutaj mamy już prawdziwy rollercoaster finansowy. Do 2020 roku zdolność kredytowa kształtowała się dosyć stabilnie. Banki nie wprowadzały częstych zmian. Łatwiej było zatem zaplanować transakcję na kilka miesięcy do przodu – np zwiększając zatrudnienie czy planując odpowiedni wkład własny. Ale po pandemii i jej skutkach częstotliwość i ilość zmian zaskoczyła wszystkich. Banki musiały dostosować się do skutków kryzysu – chciały udzielać finansowania, ale przecież nie mogły za bardzo ryzykować pożyczając za dużo czy zbyt mało wiarygodnym klientom. I dlatego ciągle zmieniały wyliczenia, kalkulatory, taryfy. Aktualnie nie ma jednego kalkulatora czy narzędzia, które dokładnie wyliczyłoby zdolność we wszystkich bankach. Trzeba to robić ręcznie w każdym z nich.

Ważna informacja: Twoja zdolność kredytowa zmienia się w czasie. Zmienia się z 2 powodów. Pierwszy: może zmieniać się Twoje średnie wynagrodzenie (w związku z np premią kwartalną) oraz Twoje zobowiązania. Drugi: banki zmieniają sposoby na wyliczenie zdolności kredytowej, co doskonale obniża wykres poniżej. Najlepszym zatem sposobem na sprawdzenie i wyliczenie zdolności kredytowej jest kontakt z doradcą, który rzetelnie wyliczy Twoją zdolność kredytową, biorąc pod uwagę kryteria różnych banków.

Podsumowanie, czyli co możesz zrobić już teraz: