👉 Czy Polska będzie musiała zaciągać kredyty chwilówki? | BF#29

WIADOMOŚCI GOSPODARCZE

1. ZAWŁASZCZENIE SPÓŁEK NIEKONSTYTUCYJNE – PRZYNAJMNIEJ NA RAZIE

Posłowie PiS-u przygotowali projekt nowelizacji ustawy o zasadach zarządzania mieniem państwowym oraz ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami. Chodzi o przedsiębiorstwa takie, jak Orlen, PERN, PSE, Gaz-System i Polfa Tarchomin. W pierwotnej wersji projektu znalazło się sporo zapisów budzących wątpliwości. Wybory prezesów spółek o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa miałyby się odbywać tylko za zgodą specjalnej rady, w której PiS miałby większość. Skład rady obowiązywałby przez 6 lat – to oznacza, że nawet po przegranych wyborach, na najważniejszych stanowiskach w spółkach skarbu państwa zostaliby ludzie wskazani przez polityków PiS-u. 

Na szczęście partia rządząca po kilku dniach wycofała się z projektu, zgłaszając dopatrzenie się w nim „wątpliwości natury konstytucyjnej”. To nie oznacza, że politycy zrezygnowali z tego pomysłu – zapewne wróci do sejmu w najmniej odpowiednim momencie. Wiele podobnych, niekonstytucyjnych zmian w prawie uchwalano z dnia na dzień, pod osłoną nocy. Zobaczymy, czy tak będzie w przypadku tej ustawy. 

Więcej informacji: https://www.bankier.pl/wiadomosc/PiS-powola-Rade-ktora-zdecyduje-o-odwolaniu-prezesow-spolek-skarbu-panstwa-8428901.html

2. CZY CZEKA NAS FINANSOWA KATASTROFA?

Inwestorzy masowo uciekają od rządowych obligacji. W ostatnich tygodniach rentowność tych instrumentów wzrosła do najwyższego poziomu od 20 lat. To może oznaczać dla rządu spory problem z uzyskaniem finansowania dla potrzeb budżetowych w przyszłym roku. A jest co finansować – według prognoz, mogą sięgnąć nawet 400 mld zł. Inwestorzy przestają wierzyć, że rząd i jego polityka pieniężna poradzą sobie z wysoką inflacją. Szczególnie że politycy utrzymują dotychczasową, bardzo rozrzutną, politykę społeczną oraz planują dodatkowo wzrost nakładów na obronność państwa. 

Podobne błędy polityczne popełniła np. brytyjska premier Liz Truss, która została zmuszona do rezygnacji ze stanowiska. Zaplanowała drastyczne obniżki podatków z jednoczesnym dalszym “dodrukiem” pieniędzy. Te propozycje nie spodobały się inwestorom i doprowadziły do katastrofalnej przeceny brytyjskiej waluty i obligacji. Zobaczymy, czy dojdzie do podobnego scenariusza w naszym kraju. Póki co politycy z resortu finansów uspokajają, że sytuacja budżetu państwa jest bardzo dobra. 

Zaprzeczają temu analizy i opinie ekonomistów, którzy przekonują, że wiele sygnałów wskazuje na trudną sytuację polskich finansów. Przyszłość naszych finansów będzie zależeć w dużej mierze od tego, czy inwestorzy uwierzą, że rządowi uda się w końcu obniżyć inflację i przywrócić stabilność finansom publicznym. Jeśli nie – czeka nas poważny kryzys. 

Więcej informacji: https://businessinsider.com.pl/gospodarka/makroekonomia/finansowa-katastrofa-zaglada-rzadowi-w-oczy-nasza-analiza/8hd7k4n

3. PRZETARG NA „WOJSKOWE” OBLIGACJE BGK ODWOŁANY – CO TO OZNACZA?

Bank Gospodarstwa Krajowego odwołał przetarg na specjalne obligacje, z których dochód miał sfinansować Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych. Plany BGK były ambitne – do końca roku bank chciał pozyskać 15 mld zł. Obligacje miały funkcjonować ze stałym oprocentowaniem 8,25% przez 6 lub 10 lat. Zupełnie niespodziewanie, praktycznie w ostatniej chwili, bank odwołał przetarg, nie podając przyczyny swojej decyzji. Najprawdopodobniej chodziło o niewielką liczbę chętnych do zakupu obligacji. 

Co to oznacza dla naszych portfeli? Póki co – nic szczególnego. O ile budżet państwa nie straci płynności, musimy po prostu przeczekać zawirowania. Posiadacze obligacji oszczędnościowych powinni obserwować sytuację – wysoka rentowność papierów dłużnych nie oznacza jeszcze niewypłacalności. Warto przemyśleć skład portfela, jeśli składa się tylko z obligacji i tylko z inwestycji w złotówkach. Dywersyfikacja walutowa i geograficzna może pomóc przetrwać trudne czasy.

Więcej informacji: https://subiektywnieofinansach.pl/odwolany-przetarg-na-obligacje-bgk-co-to-oznacza/

4. RATING KREDYTOWY POLSKI ZAGROŻONY?

Niepokojące wieści dla naszego kraju z jednej największych agencji ratingowych na świecie. Agencja Moody’s wskazała, że jeśli Polska nie otrzyma środków z europejskich funduszy spójności, nasz rating kredytowy zostanie obniżony. Pomimo licznych kryzysów (pandemia, wojna w Ukrainie) w ostatnich latach rating naszego kraju był stabilny – utrzymywał się na poziomie A2. Jeśli nie otrzymamy środków z KPO i budżetu UE, nasz dotychczasowy rating spadnie. Unia postawiła bardzo konkretne warunki, bez których spełnienia nie możemy liczyć na wsparcie. Wszystko za sprawą przeprowadzonych w ostatnich latach reform wymiaru sprawiedliwości, które wpłynęły negatywnie na bezstronność polskich sądów. Zmiany są sprzeczne z prawami Unii Europejskiej, na które wyraziliśmy zgodę przystępując do wspólnoty.  

Dlaczego decyzje UE wpłyną na rating Polski? Ponieważ mogą mieć negatywny wpływ na lokowanie biznesu w naszym kraju. Im dłużej trwa konflikt, tym mniejsze zaufanie inwestorów. A to wpłynie na ich decyzje w sprawie portfeli – mogą zacząć wycofywać środki z Polski, co doprowadzi do dalszych spadków wartości naszej waluty. Analitycy są jednak optymistyczni. Ich zdaniem czarny scenariusz nie dojdzie do skutku i Polsce uda się dojść do porozumienia z Unią Europejską. 

Więcej informacji: https://obserwatorgospodarczy.pl/2022/10/18/rating-kredytowy-polski-moze-pierwszy-raz-od-dawna-pojsc-w-dol/

5. PODATEK SASINA WYLĄDUJE W KOSZU?

Podatek Sasina – czyli 50% podatek od zysków nadmiarowych – najprawdopodobniej trafi do kosza. Rząd nadal analizuje możliwość jego wprowadzenia. Rzecznik rządu ogłosił, że może to być rozwiązanie dotyczące konkretnych sektorów gospodarki. Eksperci są zdania, że mimo wszystko rząd najprawdopodobniej zrezygnuje z wprowadzenia podatku. Podobny efekt osiągnie, wprowadzając częściowe zamrożenie cen prądu, oraz wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw w związku ze wzrostem cen energii.

Więcej informacji: https://www.money.pl/gospodarka/podatek-sasina-nie-trafi-do-kosza-jest-odpowiedz-rzecznika-rzadu-6822481852648256a.html

6. WZROŚNIE PODATEK BELKI I KWOTA WOLNA OD ZYSKÓW KAPITAŁOWYCH?

PAP Biznes dotarł do informacji, że Ministerstwo finansów rozważa wprowadzenie zmian w podatku od zysków kapitałowych. Wstępny projekt zakłada, że zyski do 10 tys. zł będą zwolnione z podatku Belki. Z kolei zyski, które tę kwotę przekroczą, będą opodatkowane stawką 20 proc. (a nie 19 proc. jak do tej pory). 

Kwota wolna od podatku Belki ma obejmować zyski z odsetek na lokatach i rachunkach bankowych, z giełdy, a także z dywidend i odsetek/dyskonta z obligacji. Niebawem rozpoczną się konsultacje na ten temat z sektorem bankowym. 

Dla ponad 90 proc. podatników płacących podatek od zysków kapitałowych nowe rozwiązanie ma być korzystne. Neutralne będzie dla tych, których roczny zysk wynosi 200 tys. zł, a niekorzystne dla tych, których roczny zysk tę kwotę przekracza.

Resort finansów chciałby, żeby parlament przyjął nowe przepisy jeszcze w tej kadencji. Ich wprowadzenie miałoby jednak być odsunięte w czasie, aby banki mogły się na tę zmianę przygotować.

Więcej informacji: https://biznes.pap.pl/pl/news/all/info/3340937,mf-wstepnie-zaklada–ze-podatek-belki-moze-wzrosnac-do-20-proc—z-kwota-wolna-10-tys–zl—zrodlo

KREDYTY HIPOTECZNE

7. BANK MILLENNIUM OSTRO POD KRESKĄ – STRATY PRZEKROCZYŁY MILIARD ZŁOTYCH

Wakacje kredytowe przynoszą wytchnienie kredytobiorcom, a bankom – ogromne straty. Te odnotowane przez Bank Millennium w trzecim kwartale roku wynoszą już miliard złotych. 

Skutkiem tak dużych strat jest to, że obecnie bank nie spełnia minimalnych wymogów kapitałowych i musi wprowadzić plan naprawy. „Dobra” wiadomość dla instytucji jest taka, że przez czas trwania odbudowy stabilności wymaganych wskaźników uniknie płacenia podatku bankowego. Kwartalnie zaoszczędzi na nim ok. 80 milionów złotych.

Więcej informacji: https://businessinsider.com.pl/gielda/wiadomosci/bank-millennium-nie-bedzie-placil-podatku-bankowego-ma-duze-straty/ntpwvgk

8. DOSTĘPNOŚĆ KREDYTÓW MIESZKANIOWYCH SPADNIE NA STAŁE?

Wzrost stóp procentowych i podniesienie buforu do 5 proc. przy ocenie zdolności kredytowej spowodowały zamrożenie na rynku kredytów hipotecznych. Póki co wzmożona ostrożność wobec potencjalnych kredytobiorców ma zostać utrzymana. 

Co dalej? 

Główny analityk Grupy BIK prof. Waldemar Rogowski twierdzi, że mocno zakorzeniony model kupowania nieruchomości na kredyt potrzebuje alternatywy. Jako rozwiązanie wskazuje przejście na „korzystanie, a nie posiadanie”, czyli na rozbudowę rynku najmu z konkurencyjnymi czynszami. Podobnego zdania są Adam Czerniak, ekonomista SGH i ekspert rynku nieruchomości, oraz Tomasz Narkun, inwestor i analityk rynku nieruchomości.

Wszyscy jednak zgodnie przyznają, że sytuacja się nie zmieni, bo rząd, mimo że dostrzega problem, nie jest w stanie go rozwiązać. Zamiast tego zrzuca problem na samorządy.

Więcej informacji: https://biznes.interia.pl/finanse/news-banki-nie-beda-masowo-udzielac-kredytow-mieszkaniowych-ekspe,nId,6353499

9. BANKI ZNIECHĘCAJĄ DO KORZYSTANIA Z WAKACJI KREDYTOWYCH

Prezes UOKiK przyznał, że do Urzędu wpływają skargi konsumentów na banki w związku z utrudnieniami związanymi z wakacjami kredytowymi. Dotyczy to nie tylko samego wnioskowania o skorzystanie ze świadczenia, ale też rzekomych negatywnych konsekwencji tego ruchu. 

Co mówią kredytobiorcom pracownicy banków? Na przykład, że wakacje kredytowe negatywnie wpłyną na ocenę ich zdolności kredytowej w przyszłości oraz że nadpłacanie kredytu spowoduje problemy. Ponadto kredytobiorcy skarżą się, że po skorzystaniu z wakacji kredytowych nie zawsze widzą aktualne harmonogramy spłat.

Tymczasem prezes UOKiK podkreślił, że konsumenci mają “niekwestionowane prawo”, by nadpłacić kredyt.

Więcej informacji: https://biznes.interia.pl/finanse/news-wakacje-kredytowe-niepokojace-sygnaly-z-bankow,nId,6347799

10. KREDYTY OPARTE O INDEKS WIRON W OFERCIE BANKÓW JESZCZE W 2023 ROKU?

To już pewne – indeks WIRON zastąpi dotychczasowy WIBOR. Sposób kalkulacji nowego indeksu jest taki sam jak w opracowanym wcześniej indeksie WIRD. Zmieniono wyłącznie nazwę, żeby odzwierciedlała fakt, że nowy indeks opiera się na danych transakcji overnight. 

Według zapisów ze strony KNF w 2023 roku banki będą mogły wprowadzić do oferty kredyty z indeksem WIRON równolegle z oferowanymi dotąd kredytami opartymi na WIBOR. Ponadto jeszcze w tym roku instytucje finansowe będą mogły stosować indeks WIRON w nowych instrumentach finansowych.

Co na to banki? Przedstawiciele PKO BP zapowiedzieli, że skoro WIRON powinien być dostępny jeszcze w tym roku, bank zamierza być na to gotowy. 

Wycofywanie produktów i instrumentów stosujących WIBOR ma nastąpić w 2024 roku, a cała reforma ma się zakończyć w 2025 roku.

Więcej informacji: https://tvn24.pl/biznes/z-kraju/kredyt-hipoteczny-wiron-zastapi-wibor-pko-bp-komentuje-6176525

NIERUCHOMOŚCI

11. BĘDZIE PODATEK OD PUSTOSTANÓW?

Ministerstwo Rozwoju i Transportu rozważa wprowadzenie specjalnego podatku od pustostanów. Podobne rozwiązania wprowadzono np. w Kanadzie – właściciele mieszkań muszą tam zapłacić 1% wartości lokalu za okres, w którym był nieużywany. Co ciekawe, za nieruchomość niezamieszkałą uznaje się zarówno lokale opuszczone i zaniedbane, jak i mieszkania w dobrym stanie, których właściciele po prostu nie chcą wynajmować i traktują je jako lokatę kapitału. 

Według danych z Narodowego Spisu Powszechnego pod koniec marca 2021 r. w naszym kraju odnotowano 1,8 mln niezamieszkanych lokali. Stanowi to 11,7% wszystkich nieruchomości na rynku. Aż 207 tys. takich mieszkań znajduje się w Warszawie, ale pustostany można znaleźć także w mniejszych miejscowościach. Według danych GUS-u, aż w 15 polskich gminach odsetek pustostanów przekroczył 30%. Specjaliści zwracają uwagę, że tak wysoki wynik dotyczył przede wszystkim gmin nadmorskich, w których wiele kwater jest niezamieszkałych sezonowo. Ruch turystyczny zaczyna się bliżej wakacji, a w marcu lokale zwykle stoją puste. 

Więcej informacji: https://www.bankier.pl/wiadomosc/Liczba-pustostanow-w-Polsce-Narodowy-Spis-Powszechny-2021-8425238.html

https://www.money.pl/podatki/podatek-od-pustostanow-pie-potrzeba-wiecej-danych-6822491504196416a.html

12. FUNDUSZ INWESTYCYJNY WYKUPIŁ W WARSZAWIE CAŁE OSIEDLE

Kiepska sytuacja na rynku kredytów hipotecznych znacząco ostudziła popyt klientów indywidualnych na mieszkania. Korzystają na tym przede wszystkim fundusze inwestycyjne, które praktycznie nie mają konkurencji przy zakupie mieszkań przeznaczonych na wynajem. Potwierdza to ostatnia transakcja na warszawskim rynku nieruchomości – fundusz inwestycyjny wykupił na Mokotowie całe osiedle mieszkaniowe. Osiedle Moko Botanika składa się z trzech budynków, w których mieści się aż 400 mieszkań. Fundusz Heimstaden Bostad wykupił dostępne lokale w celu przeznaczenia ich na wynajem. 

Sytuacja mieszkaniowa w Polsce jest kiepska. Według informacji przedstawionych przez ośrodki badawcze, w naszym kraju brakuje około 1,5-2 mln lokali. Eurostat alarmuje, że nasze nieruchomości są także najbardziej przeludnione w Europie. Duże rodziny tłoczą się na niewielkich metrażach, bo nie stać ich na zmianę mieszkania na większe. W naszym kraju rząd w bardzo niewielkim stopniu pomaga obywatelom w kwestiach mieszkaniowych. Nie ma znaczących dopłat do mieszkań, niewiele lokali powstaje także z udziałem pieniędzy publicznych. Wszystko to przyczynia się do kiepskiej sytuacji w mieszkaniowej.

Więcej informacji: https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/nieruchomosci/fundusz-inwestujacy-w-mieszkania-na-wynajem-kupil-cale-osiedle-to-przyszlosc/3k5j11d

13. BĘDZIE MOŻNA BUDOWAĆ BEZ ZEZWOLEŃ

Rząd przedstawił projekt nowelizacji Prawa budowlanego. Najważniejsze zmiany mają dotyczyć możliwości budowy bez zezwolenia domów jednorodzinnych o powierzchni powyżej 70 m² i przydomowych schronów do 35 m². Będzie to możliwe po spełnieniu określonych w ustawie kryteriów. Zmiany mają uprościć i przyspieszyć proces budowy i zachęcić Polaków do budowania domów. 

Projekt ustawy zakłada uproszczoną procedurę budowy domu powyżej 70 m² – ma to wyglądać podobnie jak w przypadku domów do 70 m², czyli na podstawie zgłoszenia. Budujący w dalszym ciągu będą mieli obowiązek ustanowienia kierownika budowy. Muszą także prowadzić szczegółowy dziennik budowy. 

Ale to nie wszystko. Zmiana w ustawie ma także na celu dalszą cyfryzację procesu inwestycyjnego w budownictwie. Dlatego w portalu e-Budownictwo ma powstać specjalna Baza Projektów Budowlanych, w której będą gromadzone projekty budowlane i techniczne. Wszystkie mają mieć postać elektroniczną – otrzymają indywidualny numer, którym inwestor będzie mógł się posługiwać przy składaniu wniosków i zgłoszeń. Rząd planuje, by ustawa w nowym brzmieniu weszła w życie 1 stycznia 2023 r. 

Więcej informacji: https://businessinsider.com.pl/twoje-pieniadze/bedzie-mozna-budowac-bez-zezwolenia-duze-domy-jednorodzinne-ale-sa-warunki/b6y31me

14. POLSKI RYNEK NAJMU JEST PRZELUDNIONY

Z danych Eurostatu za 2021 r. wynika, że aż 59% najemców w naszym kraju zajmuje zbyt małe mieszkanie. Zresztą, w Polsce wciąż jest za mało mieszkań na wynajem. Sytuacji na pewno nie pomógł w tym roku napływ uchodźców z Ukrainy.

Popyt na mieszkania jest duży, w związku z czym w wielu miastach odnotowano wzrost stawek czynszów. W największych miastach Polski poszły w górę nawet o 25%. Właściciele mieszkań także odczuli w swoich portfelach inflację, dlatego część kosztów chcą przerzucić na swoich najemców. Mała dostępność mieszkań i wysokie czynsze sprawiają, że wielu najemców decyduje się na wynajem mieszkań mniejszych niż ich faktyczne potrzeby. 

Nic nie wskazuje na to, że sytuacja szybko się zmieni. Z powodu wysokich stóp procentowych i zaostrzonych przepisów dotyczących obliczania zdolności kredytowej coraz mniej Polaków może sobie pozwolić na kredyt hipoteczny. Czekając na poprawę warunków, wiele osób jest zmuszonych do korzystania z mieszkań na wynajem. 

Co ciekawe, nie wszystkie kraje w Unii Europejskiej mają problem przeludnienia mieszkań. Unijna średnia wynosi 24%, a nasz niechlubny wynik 59% oznacza, że jesteśmy w gronie państw z najgorszą sytuacją. 

W gorszej sytuacji są: Litwa, Bułgaria, Chorwacja, Rumunia i Łotwa. Zupełnie inaczej żyje się najemcom w Holandii, na Malcie i Cyprze. Tam odsetek przeludnienia wynosi tylko 2-8%.

Więcej informacji: ​​https://heritagere.pl/analizy/polski-rynek-najmu-jest-niepokojaco-przeludniony/196

INSTYTUCJE FINANSOWE